Қазақстандық ұңғымалардағы ресейлік тәжірибе

22 сәуірде ҚМГ Инжиниринг Зияткерлік клуб спикерінің компания ұжымымен өнім қабаттарын сапалы ашу технологияларын кешенді тәсіл тәжірибесін зерделеу және арнайы технологиялық сұйықтықтарды қолдана отырып, әлсіз цементтелген коллекторлардағы көлденең ұңғымалардың құрылысын аяқтау мәселелеріне арналған кездесуі өтті (Русское, ЯНАО, Ресей кен орындарының пилоттық бұтасы мысалында)».

«ҚазмұнайгазҒЗЖИ» филиалының Ұңғымаларды бұрғылау мен жөндеуді жобалау қызметінің сарапшысы баяндамашы Булда Юрий Анатольевич интеллектуалды клуб қатысушыларымен осы кешенді технологияны қолдануды әзірлеу бойынша өзінің бірегей экспериментінің ерекшеліктері мен нәтижелері туралы бөлісті.

Юрий Анатольевичтің мұнай саласында, оның ішінде бірқатар отандық және шетелдік компанияларда 45 жылдан астам жұмыс тәжірибесі бар екенін атап өткен жөн.

Ол өз сөзінде Түмен облысының Ямал-Ненец автономиялық округінің шығысында, арктика аймағында орналасқан «Орыс газ-мұнай кен орны» мәселесін толық ашудың көрнекі мысалы ретінде келтірді.

– Бұл кен орны өте күрделі тектоникалық құрылымға ие және оның қорларын алу қиын деп саналады. Негізгі өнімді қабат 900 м тереңдікте жатыр. Коллектордың үлкен аймақтық әртектілігі кезінде жоғары өткізгіштігі бар. Мұнай тұтқырлығы жоғары, – деп өз сөзінде Ю. Булда қысқаша сипаттама берді.

Сарапшы коллектордың қазіргі жағдайында және оны қанықтыратын мұнай кенжар аймағында жойылудан аулақ болу мүмкін емес екенін, ал бұзылу дәрежесі мен жылдамдығын азайту үшін ұңғымалардың жеткілікті өндіру мүмкіндіктерін қамтамасыз ете отырып, қабат депрессиясын барынша азайту қажет екенін атап өтті.

Бұл мәселені шешудің бір нұсқасы ұңғыманы бұрғылау және құрылысын аяқтау кезінде сөзсіз сыртқы қабаттарға енгізілетін ластанудан қабатың кенжар аймағының (ҚКА) тазалығын қамтамасыз ете отырып, көлденең учаскенің үлкен ұзындығы бар көлденең өндіру ұңғымаларын салу болды.

– Оқпанның үлкен ұзындығы ұңғымаға мұнайды сүзудің үлкен алаңының болуына, демек, мұнайдың үлкен дебитінің болуына мүмкіндік береді, ал таза ҚКА гидравликалық сүзгілеу төмендеуін қамтамасыз етеді және осылайша, ең болмағанда, ұңғыманы пайдаланудың бастапқы кезеңінде қабаттың депрессиясын төмендетуге мүмкіндік береді, – деп есептейді спикер

Ұңғыманы айдау технологиялық кешенінің мәселелеріне терең үңіле отырып, Ю. Булда ең алдымен қолданыстағы әдістер туралы айтты, мысалы:

– коллектор жынысының өткізгіштігінің жоғары деңгейін қамтамасыз ететін технологиялық және экономикалық көрсеткіштер бойынша оңтайландырылған бұрғылау ерітіндісінің құрамы;

Бұдан әрі, бір жағынан ұңғымалық өнім ағынымен бетіне шығарылмайтын және көлденең оқпанда шөгетін ірі фракцияны тежеуді қамтамасыз ететін MeshRite сүзгілерімен жаңа аяқтау жүйелерін пайдалану, ал екінші жағынан – пайдалану процесінде шығарылатын ұсақ дисперсті фракцияны өткізу; аяқтау жүйелерінің құрамында ісінетін пакерлерді қолдану;

Сонымен қатар, мамандар сүзгілерді түсіру кезінде жууға мүмкіндік беретін жабдықты қолданады («құбырдағы құбыр»), сондай-ақ қажет жағдайда тұтқаны бұраңыз.

ҚазмұнайгазҒЗЖИ өкілі жоғарыда аталған кен орнындағы мәселені шешудің тағы бірнеше өзекті мысалдарын келтірді, олардың ішінде қалдық сүзгіштерді-сүзгілерді түсіруге арналған арнайы сұйықтықтар мен аяқтау процесінде ҚКА тазалауға арналған сұйықтықтар туралы айтты.

– Baker Hughes компаниясының жоғарыда сипатталған әзірлемелерін қолдана отырып, сондай-ақ Schlumberger ұсынған сүзгі сағаларын жабдықтаудың нұсқалық макеттері Орыс кен орнының № 7 пилоттық бұтасында бұрғыланды және көлденең учаскесінің ұзындығы ± 1000 м болатын 4 көлденең ұңғымалар пайдалануға берілді.

Юрий Булданың айтуынша, жоба сәтті болды. Орындалған жұмыстар кешені ұңғымаларды кезең-кезеңмен режимге шығарумен бірге 2007-2008 жылдары ұқсас геологиялық жағдайларда бұрғыланған ұңғымалардың өнімділігімен салыстырғанда ұңғымалардың өнімділігін 2 есе арттыруға әкелді.

– Үздіксіз пайдаланудың 20 айының қорытындысы бойынша өнімділік 46 м3 деңгейінде тұрақтанды және жоспарлы көрсеткіштен 1,5 еседен асты. Пайдаланудың елеулі кезеңіне және өндірудің жоғары деңгейіне қарамастан, ұңғымалар бойынша механикалық қоспаларды шығару 100-200 мг/л шегінде ауытқиды.

– Алынған тәжірибе баға жетпес болып шықты және кейіннен ірі кен орындарында қолданылды. Менің ойымша, бұл тәжірибені Қазақстанда, әлсіз цементтелген коллекторлары жоқ біздің кен орындарымызда зерттеп, енгізу қажет. Бұл Ембі кен орындары, Маңғыстаудағы Қаражанбас, осы атқарымдарды бізде де пайдалануға тырысу керек, – деп сарапшы сөзін аяқтай отырып, сенім білдірді.

Бөлісу бағытындағы: